Trampın ilk Asiya turu başladı: Əsas xəbər başlıqları hansılardır?

İnvestisiyalar və sülh müqavilələrinə diqqət yetirilməsi planlaşdırılan Asiya turu zamanı ABŞ prezidenti Donald Trampın Malayziya, Yaponiya və Cənubi Koreyaya səfər etməsi, həmçinin Çin prezidenti Si Cinpin ilə görüşməsi gözlənilir.

ABŞ prezidenti Donald Tramp cümə gecəsi Ağ Evdən ayrılaraq Asiyaya yola düşüb. Bu, Trampın ikinci müddətində Asiya qitəsinə ilk səfəri olacaq. Asiya turu çərçivəsində Trampın Malayziya, Yaponiya və Cənubi Koreyaya səfər etməsi gözlənilir.

ABŞ prezidentinin Çin prezidenti Si Cinpinlə ticarət müharibəsini dayandırmaq üçün üzbəüz görüşməzdən əvvəl investisiya müqavilələri və sülh səyləri üzərində işləməsi gözlənilir.

Tramp Ağ Evdən çıxarkən jurnalistlərə bildirib ki, "Prezident Si ilə danışacaq çox şeyimiz var və onun da bizimlə danışacaq çox şey var. Düşünürəm ki, yaxşı görüş keçirəcəyik."

Trampın ilk dayanacağı Kuala Lumpurda keçiriləcək regional sammit olacaq. İlk müddətində Cənub-Şərqi Asiya Dövlətləri Assosiasiyasının yalnız bir sammitində iştirak edən Tramp, Malayziya və ABŞ-ın Tayland və Kamboca arasındakı münaqişəni həll etməyə çalışdığı bir vaxta səfər edir.

Trampın bazar günü Malayziyanın Baş naziri Ənvər İbrahimlə görüşməsi, ardınca Tayland və Kamboca baş nazirləri ilə birgə imza mərasimi keçirilməsi planlaşdırılır.

Bu ilin əvvəlində Tramp, əgər bu ölkələr döyüşlərə son qoymasalar, onlarla ticarət müqavilələrini dayandıracağı ilə hədələmişdi. O vaxtdan bəri Tramp administrasiyası Malayziya ilə genişləndirilmiş atəşkəs əldə etmək üçün çalışır.

Tramp Malayziyanın Baş naziri İbrahimi münaqişəni həll etməyə çalışdığına görə tərifləyib.

Air Force One təyyarəsində jurnalistlərə verdiyi açıqlamada o, "Çox yaxşı insan olan Malayziya liderinə dedim ki, düşünürəm ki, sizə bir səfər borcluyam" deyib.

ABŞ lideri bazar günü ABŞ-ın Braziliya idxalına tətbiq etdiyi 40% tarifləri azaltmasını istəyən Braziliya prezidenti Luiz İnasio Lula da Silva ilə də vacib görüş keçirə bilər. ABŞ administrasiyası Braziliyanın Trampın müttəfiqi olan keçmiş prezident Jair Bolsonaroya qarşı cinayət istintaqına başlamasını da qeyd edib.

Ticarətdən başqa, Lula cümə günü narkotik qaçaqmalçılığı ilə mübarizə aparmaq üçün ABŞ ordusunun Cənubi Amerika sahillərinə müdaxiləsini də tənqid etdi. O, bazar günü Malayziyada keçiriləcək görüşdə Trampla narahatlıqlarını dilə gətirməyi planlaşdırdığını söylədi. Ağ Ev hələ görüşü açıq şəkildə təsdiqləməyib.

Malayziyadan sonra Trampın Yaponiya və Cənubi Koreyaya səfəri planlaşdırılır.

Tokio səfəri Yaponiyanın ilk qadın baş naziri Sanae Takaiçinin seçilməsindən bir həftə sonra baş tutur. Tramp keçmiş Baş nazir Şinzo Abenin tələbəsi Takaiçi ilə görüşəcək. Tramp vəzifəsindən getdikdən sonra sui-qəsd nəticəsində öldürülən Abe ilə yaxın idi.

Tramp Takaiçi ilə Abenin münasibətlərinin "yaxşı əlamət" olduğunu söyləyərək əlavə edib: "Onunla görüşməyi səbirsizliklə gözləyirəm".

Açıq danışmaq səlahiyyəti olmayan və planlaşdırılan səfər barədə anonimlik şərti ilə jurnalistlərə danışan yüksək vəzifəli ABŞ rəsmisinin sözlərinə görə, Trampın Yaponiya İmperatoru Naruhito tərəfindən qəbul edilməsi və Yaponiyada yerləşən ABŞ qoşunları ilə görüşməsi gözlənilir.

Trampın Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlıq (APEC) sammiti çərçivəsində Cənubi Koreyada Çin Prezidenti Si Cinpin ilə çoxdan gözlənilən görüş keçirməsi gözlənilir.

ABŞ rəsmisinin sözlərinə görə, APEC sammiti Gyeongjuda, Tramp-Si görüşünün isə Busanda keçiriləcəyi gözlənilir.

Görüş Çin və ABŞ arasında aylarla davam edən ticarət müharibəsində qlobal iqtisadiyyatı sarsıdan dəyişkən addımlardan sonra baş verib.

Bu ayın əvvəlində Tramp Pekinin texnologiyada istifadə olunan nadir torpaq elementlərinə yeni ixrac nəzarəti tətbiq etməsindən və cavab olaraq həddindən artıq yüksək tariflərlə hədələməsindən qəzəblənib. O, Çinin ABŞ soya paxlası almasını istədiyini bildirib. Lakin bu həftənin əvvəlində Tramp nikbin idi və Si ilə "böyük bir razılaşma" olacağını proqnozlaşdırıb.

Tramp həmçinin Si-nin demokratiya tərəfdarı qəzetin təsisçisi Cimmi Lainin azadlığa buraxılmasını istəyə biləcəyini də irəli sürüb.

Si sammitini üstələyə biləcək yeganə görüş Şimali Koreya lideri Kim Çen Inla qəfil görüş olacaq. Cənubi Koreyanın Birləşmə naziri Çunq Donq-yonq bu ay qanunvericilərə Trampın 2019-cu ildə olduğu kimi Demilitarizasiya Zonasında (DMZ) Kimlə yenidən görüşə biləcəyini söyləməsindən bəri fərziyyələr artmaqdadır.

Lakin, ABŞ rəsmisinin sözlərinə görə, belə bir görüş prezidentin səfər proqramında yoxdur. Tramp Şimali Koreya lideri ilə əlaqə saxlamağın çətin olacağını irəli sürdü.

"Onların çoxlu nüvə silahları var, lakin çoxlu telefon xidməti yoxdur", - deyə o bildirib.