Human Rights Watch: Ukrayna münaqişəsi qlobal böhranlar arasındadır

Operativtv.com Amerikanın Səsinə istinadən xəbər verir ki, Human Rights Watch təşkilatının son illik hesabatında deyilir ki, ötən il Ukraynadan Çinə, Əfqanıstana qədər bütün dünyada insan haqları böhranı ağırlaşıb. Lakin hesabata görə, insan hüquqlarının müdafiəsi üçün liderliyin yeni səsləri ortaya çıxıb.

Dünya Hesabatı 2023 Nyu-Yorkda yerləşən təşkilatın işlədiyi 100-ə yaxın ölkədə insan haqlarının vəziyyətinə nəzər salır.

"2022-ci ildə insan haqları böhranı litaniyasından çıxaracağımız açıq nəticə Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Ukraynada mülki şəxslərə qəsdən hücumu və Çindəki uyğurlar üçün Si Cinpinin açıq hava həbsxanası, Talibanın milyonlarla əfqanı aclıq təhlükəsi qarşısında qoymasıdır. Lakin 2022-ci il həm də qlobal insan hüquqları sistemini qorumaq və gücləndirməklə, bütün əlaqədar hökumətlərin bu sui-istifadələrə qarşı geri çəkilməsinə yol açan dünyada əsaslı dəyişikliyi də ortaya qoyub".

Hesabat müəllifləri deyir ki, Rusiyanın Ukraynaya təcavüzündən sonra Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi tərəfindən aparılan təhqiqat da daxil olmaqla, dünya ictimaiyyətinin insan hüquqları sisteminin "tam arsenalını" üzə çıxarması təqdirə layiqdir.

Human Rights Watch təşkilatının icraçı direktoru vəzifəsini icra edən Tirana Həsən Amerikanın Səsinə deyib: "Biz beynəlxalq ictimaiyyətin əsas insan haqlarının dəstəklənməsi ətrafında səfərbər olaraq dərhal reaksiya verdiyini gördük, o cümlədən beynəlxalq ədalət mexanizmlərinin yaradılması [və] müharibə cinayətləri üçün sübutların toplanması".

Buça və İzyum kimi şəhərlərdə işğalçı rus əsgərləri tərəfindən ukraynalı mülki şəxslərin işgəncələrə məruz qalması, edam edilməsi və zorlanmasına dair geniş sübutlar var.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Haqları Şurası cəmi bir neçə yüz mülki qətli sənədləşdirib. Dekabrda Ukraynaya səfərindən sonra BMT-nin insan haqları üzrə ali komissarı Volker Turk deyib ki, müharibə "beynəlxalq insan haqları qanunlarının kobud şəkildə pozulması ilə əlamətdar olmaqda davam edir".

"Bəzi hallarda rus əsgərləri mülki şəxsləri müvəqqəti saxlama yerlərində edam edirdilər. Digərləri evlərində, həyətlərində və qapılarında təhlükəsizlik yoxlamalarından sonra dərhal yerindəcə edam edilib. Hətta qurbanın təhlükə olmadığını açıq şəkildə göstərərək əllərini havada qaldırdığı hallarda belə..

Hesabatda sənədləşdirilmiş qısamüddətli edamların qəsdən adam öldürmə hərbi cinayəti təşkil edə biləcəyinə dair güclü əlamətlər var" - deyə, Turk dekabrın 15-də jurnalistlərə bildirib.

Human Rights Watch bildirib ki, Qərb Rusiyaya qarşı 2022-ci ilin fevralında Ukraynanı işğal etməzdən əvvəl hərəkət edə bilərdi.

Hesabatda deyilir: "Putinin həyasızlığı onun uzun müddətdir ki, cəzasız fəaliyyət göstərməsi sayəsində mümkün olub".