Bir çox Aİ ölkələrində qanunun aliliyi pozulur | Hesabat

“Liberties” qeyri-hökumət təşkilatının dərc etdiyi hesabatda Avropa İttifaqına (Aİ) üzv olan bir çox ölkədə qanunun aliliyi ilə bağlı narahatlıqlara məhəl qoyulmaması nəticəsində ekstremist baxışların daha qabarıqlaşdığı xəbərdarlığı edilib. Aİ ölkələrində vətəndaş azadlıqlarını təşviq etmək üçün yaradılan “Azadlıqlar”ın 4-cü illik hesabatında qeyd olunub ki, Aİ ölkələrinin əksəriyyəti qanunun aliliyi ilə bağlı problemlərin həlli üçün son bir ildə “az səy göstərib”.

Varşava və Budapeştin tənqidlərinə diqqət çəkən hesabatda Polşa və Macarıstan hakimiyyətin mərkəzləşdirilməsi, müxaliflərin susdurulması, ictimai rəyə nəzarət və seçkilərdə qələbələrin təmin edilməsi üçün əlavə tədbirlər görülməklə, Brüsselin onlara nəzarət etmək cəhdlərinə baxmayaraq, “ən problemli ölkələr” arasında yer alıb.

Hesabatda Aİ-nin maliyyə yardımını kəsməklə hədələməsi tənqid edilib, lakin o, tələb olunan islahatların çoxunu yerinə yetirməyib.

İsveç və İtaliyada keçirilən seçkilərdən sonra sağçı koalisiya hökumətlərinin qurulduğu xatırladılan hesabatda hər iki ölkədə hökumətlərin QHT və mediaya qarşı hücumlarında ciddi artım olduğu xəbərdarlığı edilib.

AB-də 46 insan haqları təşkilatı və 18 ölkənin töhfəsi ilə hazırlanan hesabatda bir çox üzv ölkədə jurnalistlərin vəzifələrini yerinə yetirməsinin çətin olduğu, bəzi üzv ölkələrdə, xüsusilə Macarıstan və Polşada olduğu bildirilir. Nəticədə artıq bu ölkələrdə ictimai yayımçılar “hakimiyyət təbliğçiləri” kimi çıxış etməyə başlayıblar.

Həmçinin bildirilir ki, özəl media mülkiyyətinin monopoliyasının artması mətbuat azadlığına və ictimaiyyətin məlumat almaq azadlığına təhlükə yaradır. Siyasətin məhkəmə sisteminə təsirinə diqqət çəkən hesabatda Bolqarıstan, Çexiya, Almaniya, Macarıstan, Polşa, Slovakiya və İspaniya kimi ölkələrdə hakim güclərin seçkidə söz sahibi olması xəbərdarlığı edilib. Eyni halda burda hakimlərin vəzifədə yüksəldilməsi və intizam tənbehləri də ciddi narahatlıq doğurur.

Bununla yanaşı, bəzi ölkələrdə korrupsiyaya son qoymaq üçün mövcud qayda və mexanizmlərin “çox zəif” olduğunu tənqid edən hesabatda aşkar edilib ki, məlumat verənlərin cinayətlər barədə məlumat verməsi üçün kifayət qədər şəffaflıq və ya müdafiə yoxdur. Hesabatda həmçinin qeyri-hökumət təşkilatlarına qarşı repressiyalar tənqid edilib və bir çox hökumətlər qeyri-kommersiya təşkilatlarına qarşı "qanuni təqib" yolu ilə onların sağ qalmasını çətinləşdirməkdə günahlandırılıb.

Azadlıqlar Şurasının sədri Balazs Denes, "Avropa hökumətləri indi dərk etməlidirlər ki, öz demokratiyalarını inkişaf etdirə bilməməklə, bütün sistemi məhv etməkdən çəkinməyəcək ekstremist siyasətçilərə yol açırlar” -deyərək- "Aİ maliyyəsinin kəsilməsi Polşa və Macarıstandakı liderlərə göstərməlidir ki, onların vətəndaşları üçün demokratiyaya qayıtmaqdan başqa seçim yoxdur" söyləyib.