O dövrlərdə ki, Bəni-İsrail fironun əsarətindən yenicə qurtulmuşdu, cəhalət onları yenidən buzova sitayiş zəncirinə saldı. Samiri hadisəsi sadəcə tarixi bir hekayə deyil, bu günün insanı üçün də əbədi bir xəbərdarlıqdır: zahiri parıltı qəlbində həqiqətin yerini tutmasın və imanını dünyanın bəzək-düzəyinə qurban verməsin.
Allah Taha surəsində Bəni-İsrailin fironun caynağından qurtulduqdan və Həzrət Musanın (ə) bir müddət uzaqda olduğu dövrdə buzova sitayiş etməsini nəql edir. Bu hadisə təkcə bir tarix səhifəsi deyil, həm də cəhalətin, fikri azğınlığın və ilahi nişanələri dəfələrlə görsə də haqqdan üz çevirənlərin daxili düşmənçiliyinin dərin təsviridir.
Cəhalətə qayıdış
Ayələr Samirinin əməlindən başlayır: o, xalqın zinətlərindən bir buzov düzəltdi və o buzovdan inək səsinə bənzər bir səs çıxırdı. Samiri bu bütü “Bəni-İsrailin tanrısı” kimi təqdim edib dedi:
“Bu sizin və Musanın Tanrısıdır, amma Musa onu unutdu.”
Təəccüblüdür ki, dənizi keçib Allahın möcüzələrini gözləri ilə görən bir xalq, bu qədər tez bir buzovun qarşısında səcdəyə düşdü. Bu göstərir ki, bədən azadlığı, ruh və düşüncə azadlığı olmadan nəticə vermir — kim imanla xilas olmazsa, yenidən cəhalətin qulu olar.
Bəni-İsrail zahirən firondan xilas oldular, amma qəlb və zehinləri hələ də şirk və xurafat əsarətində idi. Həqiqi düşmən çox zaman insanın öz içindədir; insanın içindəki cəhalət, şeytani qüvvələrin nüfuzuna qapı açır.
Samiri – dini fırıldaqçıların simvolu
Samiri təkcə azmış bir fərd deyildi, o, insanların dini duyğularından sui-istifadə edərək onları haqq yoldan azdıranların simvoludur. O, guya Allahın nişanəsini düzəltdi, amma əslində insanları maddiyyata, qızıla və bütpərəstliyə çağırdı.
Təfsirlərdə yazılır ki, Samiri guya bir mələyin izini görmüş və həmin torpaqdan buzovun hazırlanmasında istifadə etdiyini iddia etmişdi. Bu iddia sadəlövh camaata “müqəddəslik” kimi görünmüşdü.
Bu, yəhudilərin tarix boyu göstərdiyi cəhalət və zahirə aldanma meylinin nümunəsidir — görünənə aludəlik, maddi dəyərlərə bağlılıq və tövhidin mənasını dərk etməkdə acizlik.
Qurana görə bu azğınlıq təkcə fərdi səhv deyil, həm də həqiqətə qarşı inadkarlığın və iç düşmənçiliyinin nəticəsidir. Peyğəmbərləri incidən, möcüzələri inkar edən bu xalq, bir qızıl buzovu “Musanın tanrısı” adlandırmaqdan çəkinmədi.
Harunun rolu və Musanın qəzəbi
Musanın yoxluğunda Harun xalqı doğru yola dəvət etdi, amma üsyankar dəstə onu dinləmədi. Musa qayıtdıqda və xalqın buzova səcdə etdiyini gördükdə qəzəbləndi, qardaşına sərt danışdı.
Harun sakitliklə cavab verdi ki, xalq onu öldürmək istəyirdi və aralarında ixtilaf yaranmışdı. Bu, göstərir ki, peyğəmbərlərin belə olduğu bir toplumda cəhalət və inadkarlıq birlik və haqqı dağıda bilər.
Bu hekayədən alınan dərs budur: dinə düşmənlik hər zaman qılınc və zorakılıqla olmur; bəzən dinin adı ilə inancı təhrif etmək, şübhə yaymaq şəklində olur – elə Samirinin etdiyi kimi.
Samirinin qovulması və buzovun aqibəti
Ayələrin davamında Samirinin aqibəti bəyan edilir. Musa ona dedi:
“Get! Bu dünyada sənin payın odur ki, hamıya ‘mənə toxunma’ deyəsən.”
Beləcə Samiri toplumdan təcrid edildi və ömrünün sonunadək rüsvaylıq içində yaşadı. Musa buzovu yandırdı, külünü dənizə səpdi və elan etdi:
“Sizin yeganə məbudunuz yalnız Allahdır, Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur.”
Bu hadisə Bəni-İsrail tarixində bir dövrün sonu idi – ağıl və imanın qızıla və bütə məğlub olduğu dövrün. Lakin Qur’an bu hekayəni yalnız tarix üçün deyil, hər dövrün insanına xəbərdarlıq kimi nəql edir: cəhalət yenidən dirilə bilər, əgər insanlar dini bəsirətdən uzaqlaşsalar, “müasir buzovlar” yeni simalarla zühur edərlər.
Tarix boyu təkrarlanan cəhalət
Bu ayələrin mənası zamandan asılı deyil. Qur’an bu hadisə ilə insan ruhundakı dərin bir xəstəliyi göstərir: zahirə bağlılıq, həqiqətin unudulması və müqəddəslik pərdəsi altında yalanlara inanmaq.
Yəhudilər peyğəmbərləri təkzib etdikdə, əslində ilahi həqiqətə qarşı iç düşmənçilik edirdilər. Bu gün də eyni cəhalətin izləri görünür: insan iman yerinə sərvətə və gücə sitayiş etdikdə, Samirinin yolunu təkrar edir.
Taha surəsinin 88–98-ci ayələri Bəni-İsrailin tarixi cəhalət və inadını təsvir edir — o xalq ki, möcüzələri gördü, amma qızıl buzova səcdə etdi. Samiri isə tarixdəki dini fırıldaqçıların rəmzidir; o kəslər ki, dini təhriflə xalqın imanını oğurlayır.
Nəticə etibarilə Qur’an xatırladır: həqiqi düşmən cəhalətdir — əgər insan onu cilovlamasa, Allahı deyil, qızılı və nəfsini pərəstiş edər.
Bu ayələr Qurani-Kərimin 318-ci səhifəsində, Taha surəsinin 88–98-ci ayələrində yer alır.
Samiri buzovu hekayəsi və ondan çıxarılan ibrətlər
O dövrlərdə ki, Bəni-İsrail fironun əsarətindən yenicə qurtulmuşdu, cəhalət onları yenidən buzova sitayiş zəncirinə saldı. Samiri hadisəsi sadəcə tarixi bir hekayə deyil, bu günün insanı üçün də əbədi bir xəbərdarlıqdır: zahiri parıltı qəlbində həqiqətin yerini tutmasın və imanını dünyanın bəzək-düzəyinə qurban verməsin.
Allah Taha surəsində Bəni-İsrailin fironun caynağından qurtulduqdan və Həzrət Musanın (ə) bir müddət uzaqda olduğu dövrdə buzova sitayiş etməsini nəql edir. Bu hadisə təkcə bir tarix səhifəsi deyil, həm də cəhalətin, fikri azğınlığın və ilahi nişanələri dəfələrlə görsə də haqqdan üz çevirənlərin daxili düşmənçiliyinin dərin təsviridir.
Cəhalətə qayıdış
Ayələr Samirinin əməlindən başlayır: o, xalqın zinətlərindən bir buzov düzəltdi və o buzovdan inək səsinə bənzər bir səs çıxırdı. Samiri bu bütü “Bəni-İsrailin tanrısı” kimi təqdim edib dedi:
“Bu sizin və Musanın Tanrısıdır, amma Musa onu unutdu.”
Təəccüblüdür ki, dənizi keçib Allahın möcüzələrini gözləri ilə görən bir xalq, bu qədər tez bir buzovun qarşısında səcdəyə düşdü. Bu göstərir ki, bədən azadlığı, ruh və düşüncə azadlığı olmadan nəticə vermir — kim imanla xilas olmazsa, yenidən cəhalətin qulu olar.
Bəni-İsrail zahirən firondan xilas oldular, amma qəlb və zehinləri hələ də şirk və xurafat əsarətində idi. Həqiqi düşmən çox zaman insanın öz içindədir; insanın içindəki cəhalət, şeytani qüvvələrin nüfuzuna qapı açır.
Samiri – dini fırıldaqçıların simvolu
Samiri təkcə azmış bir fərd deyildi, o, insanların dini duyğularından sui-istifadə edərək onları haqq yoldan azdıranların simvoludur. O, guya Allahın nişanəsini düzəltdi, amma əslində insanları maddiyyata, qızıla və bütpərəstliyə çağırdı.
Təfsirlərdə yazılır ki, Samiri guya bir mələyin izini görmüş və həmin torpaqdan buzovun hazırlanmasında istifadə etdiyini iddia etmişdi. Bu iddia sadəlövh camaata “müqəddəslik” kimi görünmüşdü.
Bu, yəhudilərin tarix boyu göstərdiyi cəhalət və zahirə aldanma meylinin nümunəsidir — görünənə aludəlik, maddi dəyərlərə bağlılıq və tövhidin mənasını dərk etməkdə acizlik.
Qurana görə bu azğınlıq təkcə fərdi səhv deyil, həm də həqiqətə qarşı inadkarlığın və iç düşmənçiliyinin nəticəsidir. Peyğəmbərləri incidən, möcüzələri inkar edən bu xalq, bir qızıl buzovu “Musanın tanrısı” adlandırmaqdan çəkinmədi.
Harunun rolu və Musanın qəzəbi
Musanın yoxluğunda Harun xalqı doğru yola dəvət etdi, amma üsyankar dəstə onu dinləmədi. Musa qayıtdıqda və xalqın buzova səcdə etdiyini gördükdə qəzəbləndi, qardaşına sərt danışdı.
Harun sakitliklə cavab verdi ki, xalq onu öldürmək istəyirdi və aralarında ixtilaf yaranmışdı. Bu, göstərir ki, peyğəmbərlərin belə olduğu bir toplumda cəhalət və inadkarlıq birlik və haqqı dağıda bilər.
Bu hekayədən alınan dərs budur: dinə düşmənlik hər zaman qılınc və zorakılıqla olmur; bəzən dinin adı ilə inancı təhrif etmək, şübhə yaymaq şəklində olur – elə Samirinin etdiyi kimi.
Samirinin qovulması və buzovun aqibəti
Ayələrin davamında Samirinin aqibəti bəyan edilir. Musa ona dedi:
“Get! Bu dünyada sənin payın odur ki, hamıya ‘mənə toxunma’ deyəsən.”
Beləcə Samiri toplumdan təcrid edildi və ömrünün sonunadək rüsvaylıq içində yaşadı. Musa buzovu yandırdı, külünü dənizə səpdi və elan etdi:
“Sizin yeganə məbudunuz yalnız Allahdır, Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur.”
Bu hadisə Bəni-İsrail tarixində bir dövrün sonu idi – ağıl və imanın qızıla və bütə məğlub olduğu dövrün. Lakin Qur’an bu hekayəni yalnız tarix üçün deyil, hər dövrün insanına xəbərdarlıq kimi nəql edir: cəhalət yenidən dirilə bilər, əgər insanlar dini bəsirətdən uzaqlaşsalar, “müasir buzovlar” yeni simalarla zühur edərlər.
Tarix boyu təkrarlanan cəhalət
Bu ayələrin mənası zamandan asılı deyil. Qur’an bu hadisə ilə insan ruhundakı dərin bir xəstəliyi göstərir: zahirə bağlılıq, həqiqətin unudulması və müqəddəslik pərdəsi altında yalanlara inanmaq.
Yəhudilər peyğəmbərləri təkzib etdikdə, əslində ilahi həqiqətə qarşı iç düşmənçilik edirdilər. Bu gün də eyni cəhalətin izləri görünür: insan iman yerinə sərvətə və gücə sitayiş etdikdə, Samirinin yolunu təkrar edir.
Taha surəsinin 88–98-ci ayələri Bəni-İsrailin tarixi cəhalət və inadını təsvir edir — o xalq ki, möcüzələri gördü, amma qızıl buzova səcdə etdi. Samiri isə tarixdəki dini fırıldaqçıların rəmzidir; o kəslər ki, dini təhriflə xalqın imanını oğurlayır.
Nəticə etibarilə Qur’an xatırladır: həqiqi düşmən cəhalətdir — əgər insan onu cilovlamasa, Allahı deyil, qızılı və nəfsini pərəstiş edər.
Bu ayələr Qurani-Kərimin 318-ci səhifəsində, Taha surəsinin 88–98-ci ayələrində yer alır.