Quran və Hədis Tədqiqat İnstitutunun Əxlaq və Psixologiya Tədqiqatları şöbəsinin müdiri deyib: "İnsanların arzuları azaltmaq və ya gözləntiləri tənzimləmək həyatı daha da pisləşdirəcəyi barədə ortaq bir zehni səhvi var. Lakin bu, bir illüziyadır. Yüksək gözləntilər insanın əhval-ruhiyyəsinə zərər verir, lakin həyat keyfiyyətinə yox."
Quran və Hədis Tədqiqat İnstitutunun Əxlaq və Psixologiya Tədqiqatları şöbəsinin müdiri Hüccətül-İslam vəl-Müslimin Abbas Pesendidə cümə günü Həzrət Əbdül Əzim Həsəninin (ə) ziyarətgahında keçirilən "İslam Həyat Tərzi" seminarında psixoloji təzyiqlərlə insan gözləntiləri arasındakı əlaqəni izah edib. O, Quranın və Əhli-Beytin (ə) rəvayətlərinin stressin idarə olunması və zehni əzabların azaldılması üçün qəti və praktik həllər təklif etdiyini vurğulayıb.
Hüccətül-İslam Pesendidə, Allahın insanların problemləri ilə qabiliyyətləri arasında tarazlıq yaratdığını vurğulayaraq deyib: "Uca Allah heç kimi problemlərin öhdəsindən gəlmək qabiliyyəti olmadan sınamaz. Peyğəmbərimizin (s) və ya Əhli-Beytin (ə) sınaqları bizimkindən fərqlidir. Hər bir fərdin qarşılaşdığı çətinliklər onların qabiliyyətinə uyğun olaraq hazırlanmışdır.
Maddi obyektlərdən fərqli olaraq, insanlar problemlərin ağırlığını özləri müəyyən edirlər və bu, psixoloji yüklənməyə gətirib çıxarır. Bu vəziyyət standartları aşan fiziki yüklənməyə bənzəyir.
Psixoloji stressin artmasında əhəmiyyətli bir amil səhv ölçmə nöqtəsinin qoyulmasıdır. Mövcud vəziyyəti problemdən əvvəlki şərtlərlə və ya qonşular və qohumlar kimi digərləri ilə müqayisə etmək stressin şiddətini artırır.
Rəvayətlərdə arzular ağrı və susuzluğu artıran şirin bir ilğıma bənzədilir. Faktiki həyatımızla istəklərimiz arasındakı məsafə nə qədər böyükdürsə, psixoloji təzyiq bir o qədər güclü olur. Bu məsələ hələ müasir psixoloji tədqiqatlarda açıq şəkildə həll olunmayıb, lakin Əmirəl-möminin Əlinin (ə) sözləri ilə deyilir: “Kim daha çox istəsə, daha çox çətinlik çəkər.”
Hüccətül-İslam və əl-Müslimin Pesendide məsləhət və təlim seminarlarındakı təcrübələrinə istinad edərək, insanların istəkləri azaltmaq və ya gözləntiləri tənzimləməklə həyatlarını pisləşdirəcəyini düşündükləri zaman etdikləri ümumi bir zehni səhvə toxundu. O bildirdi ki, yüksək gözləntilər insanın əhval-ruhiyyəsini aşağı salır, lakin həyat keyfiyyətinə təsir etmir.
“Həyat yoldaşımız xəstə olanda sağlam olduğu kimi ondan da eyni gözləntilərə sahib olmaq qeyri-realdır və bizi yalnız qıcıqlandırır. Bu, heç bir problemə kömək etmir.”
O, Quranın "realizm" və "ümidlərin tənzimlənməsi" metodunu qəbul etdiyini bildirərək deyib: "Uca Allah hətta Peyğəmbərimiz (s) üçün də gözləntiləri tənzimləmişdir. Məsələn, Nuhun (ə) hekayəsindəki "Yalnız iman gətirənlər onun qövmündən iman gətirəcək və bundan artıq iman gətirməyəcək" ifadəsi lazımsız yerə özünüzü yormamaq deməkdir.
Başqa bir ayədə Peyğəmbərə (s) müraciət edilir və düşmənlərin ya onun sağlığında, ya da ölümündən sonra məğlub ediləcəyini, lakin onun vəzifəsinin yalnız mesajı çatdırmaq olduğunu bildirir; bu, gözləntilərin tənzimlənməsi deməkdir." O, vurğuladı ki, Quran peyğəmbərlərin psixoloji təzyiqlərini azaltmaq üçün onların gözləntilərini real şəkildə tənzimləyir və bu metod həyatımızda da sülhün qızıl açarıdır.
Hüccətül-İslam Pesendidə çıxışının sonunda deyib: “Biz ‘təbii ağır stress’ və ‘həddindən artıq stress’ arasında seçim etməliyik. Stressimizin uyğun və dözümlü, yoxsa şiddətli və narahatedici olması gözləntilərimizin necə qurulmasından asılıdır. İslam arzularınızın olmamasını demir; o deyir ki, arzularınız real olmalıdır”.
İslamın stress idarəetməsində qızıl prinsipi"
Quran və Hədis Tədqiqat İnstitutunun Əxlaq və Psixologiya Tədqiqatları şöbəsinin müdiri deyib: "İnsanların arzuları azaltmaq və ya gözləntiləri tənzimləmək həyatı daha da pisləşdirəcəyi barədə ortaq bir zehni səhvi var. Lakin bu, bir illüziyadır. Yüksək gözləntilər insanın əhval-ruhiyyəsinə zərər verir, lakin həyat keyfiyyətinə yox."
Quran və Hədis Tədqiqat İnstitutunun Əxlaq və Psixologiya Tədqiqatları şöbəsinin müdiri Hüccətül-İslam vəl-Müslimin Abbas Pesendidə cümə günü Həzrət Əbdül Əzim Həsəninin (ə) ziyarətgahında keçirilən "İslam Həyat Tərzi" seminarında psixoloji təzyiqlərlə insan gözləntiləri arasındakı əlaqəni izah edib. O, Quranın və Əhli-Beytin (ə) rəvayətlərinin stressin idarə olunması və zehni əzabların azaldılması üçün qəti və praktik həllər təklif etdiyini vurğulayıb.
Hüccətül-İslam Pesendidə, Allahın insanların problemləri ilə qabiliyyətləri arasında tarazlıq yaratdığını vurğulayaraq deyib: "Uca Allah heç kimi problemlərin öhdəsindən gəlmək qabiliyyəti olmadan sınamaz. Peyğəmbərimizin (s) və ya Əhli-Beytin (ə) sınaqları bizimkindən fərqlidir. Hər bir fərdin qarşılaşdığı çətinliklər onların qabiliyyətinə uyğun olaraq hazırlanmışdır.
Maddi obyektlərdən fərqli olaraq, insanlar problemlərin ağırlığını özləri müəyyən edirlər və bu, psixoloji yüklənməyə gətirib çıxarır. Bu vəziyyət standartları aşan fiziki yüklənməyə bənzəyir.
Psixoloji stressin artmasında əhəmiyyətli bir amil səhv ölçmə nöqtəsinin qoyulmasıdır. Mövcud vəziyyəti problemdən əvvəlki şərtlərlə və ya qonşular və qohumlar kimi digərləri ilə müqayisə etmək stressin şiddətini artırır.
Rəvayətlərdə arzular ağrı və susuzluğu artıran şirin bir ilğıma bənzədilir. Faktiki həyatımızla istəklərimiz arasındakı məsafə nə qədər böyükdürsə, psixoloji təzyiq bir o qədər güclü olur. Bu məsələ hələ müasir psixoloji tədqiqatlarda açıq şəkildə həll olunmayıb, lakin Əmirəl-möminin Əlinin (ə) sözləri ilə deyilir: “Kim daha çox istəsə, daha çox çətinlik çəkər.”
Hüccətül-İslam və əl-Müslimin Pesendide məsləhət və təlim seminarlarındakı təcrübələrinə istinad edərək, insanların istəkləri azaltmaq və ya gözləntiləri tənzimləməklə həyatlarını pisləşdirəcəyini düşündükləri zaman etdikləri ümumi bir zehni səhvə toxundu. O bildirdi ki, yüksək gözləntilər insanın əhval-ruhiyyəsini aşağı salır, lakin həyat keyfiyyətinə təsir etmir.
“Həyat yoldaşımız xəstə olanda sağlam olduğu kimi ondan da eyni gözləntilərə sahib olmaq qeyri-realdır və bizi yalnız qıcıqlandırır. Bu, heç bir problemə kömək etmir.”
O, Quranın "realizm" və "ümidlərin tənzimlənməsi" metodunu qəbul etdiyini bildirərək deyib: "Uca Allah hətta Peyğəmbərimiz (s) üçün də gözləntiləri tənzimləmişdir. Məsələn, Nuhun (ə) hekayəsindəki "Yalnız iman gətirənlər onun qövmündən iman gətirəcək və bundan artıq iman gətirməyəcək" ifadəsi lazımsız yerə özünüzü yormamaq deməkdir.
Başqa bir ayədə Peyğəmbərə (s) müraciət edilir və düşmənlərin ya onun sağlığında, ya da ölümündən sonra məğlub ediləcəyini, lakin onun vəzifəsinin yalnız mesajı çatdırmaq olduğunu bildirir; bu, gözləntilərin tənzimlənməsi deməkdir." O, vurğuladı ki, Quran peyğəmbərlərin psixoloji təzyiqlərini azaltmaq üçün onların gözləntilərini real şəkildə tənzimləyir və bu metod həyatımızda da sülhün qızıl açarıdır.
Hüccətül-İslam Pesendidə çıxışının sonunda deyib: “Biz ‘təbii ağır stress’ və ‘həddindən artıq stress’ arasında seçim etməliyik. Stressimizin uyğun və dözümlü, yoxsa şiddətli və narahatedici olması gözləntilərimizin necə qurulmasından asılıdır. İslam arzularınızın olmamasını demir; o deyir ki, arzularınız real olmalıdır”.