Ayətullah Cavadi Amuli Quranın rasional təfsirinə laqeyd qalındığını vurğulayaraq, bəzi fiqhi hökmlərin tarixi və sosial şəraitdən asılı olduğunu və "əqilə" hökmünün bugünkü cəmiyyətdə fiqhi baxımdan yenidən qiymətləndirilməli olduğunu bildirib.
"Əqilə" məsələsi ibtidai cəmiyyətin qəbilə quruluşunda kök salmış hökmlərdən biridir və bu gün müasir, vətəndaş cəmiyyətində fiqhi həssaslıqla yenidən araşdırılmalıdır."
Ayətullah Əlidust, Qum hövzəsinin bir qrup alimi ilə birlikdə Ayətullah Cavadi Amulinin evini ziyarət edib və onunla fikir mübadiləsi aparıb.
Bu görüşdə Ayətullah Cavadi Amuli dini hövzələrin intellektual dünyasında Quranın mövqeyinin dirçəldilməsinin vacibliyini vurğulayaraq, "Qurana etinasızlıq" anlayışını izah edərək bildirib: Qurana etinasızlıq yalnız tilavətdən imtina etməklə məhdudlaşmır; Quranın elmi və rasional təfsirinə etinasızlıq bugünkü dini cəmiyyətin üzləşdiyi ən əhəmiyyətli problemlərdən biridir.
Böyük alimlərin elmi ənənəsinə istinad edən Amuli, mərhum Kuleyninin "əl-Kafi" əsərinə əsaslanaraq ağılı İslam mədəniyyətinin mərkəzi kimi xarakterizə edib və aşağıdakı məqamı vurğulayıb: Cəmiyyətin mədəni oxu ağıldır. İslam mədəniyyəti ağıl üzərində qurulub və rasionallıq olmadan dinin düzgün anlaşılması mümkün deyil. Bir çox böyük fəqih öz dərin düşüncələri ilə dinin strukturunu rasional anlaşma əsasında formalaşdırıblar; bu miras qorunmalıdır.
Bəzi hökmlər yarandıqları dövrün spesifik sosial məsələlərinə yönəlib; Mövzu dəyişdikdə, hökmün fiqhi baxımdan da yenidən araşdırılmasını tələb edir. Əqilə məsələsi ibtidai cəmiyyətin qəbilə quruluşunda kök salmış hökmlərdən biridir və bu gün müasir cəmiyyətdə ictihad əsaslı ciddiliklə araşdırılmalıdır.
Cavadi Amoli "həqiqi (səhih) hökmlər" və "xarici hökmlər" arasındakı fərqə diqqət çəkərək sözünə davam edib: Din mövzuların dəyişməsi ilə ziddiyyət təşkil etmir; əksinə, fəqihin vəzifəsi mövzunu düzgün başa düşmək və hökmləri cəmiyyətin faktiki şərtlərinə uyğun olaraq izah etməkdir.
Cavadi Amuli: Bəzi hökmlər yenidən araşdırılmalıdır
Ayətullah Cavadi Amuli Quranın rasional təfsirinə laqeyd qalındığını vurğulayaraq, bəzi fiqhi hökmlərin tarixi və sosial şəraitdən asılı olduğunu və "əqilə" hökmünün bugünkü cəmiyyətdə fiqhi baxımdan yenidən qiymətləndirilməli olduğunu bildirib.
"Əqilə" məsələsi ibtidai cəmiyyətin qəbilə quruluşunda kök salmış hökmlərdən biridir və bu gün müasir, vətəndaş cəmiyyətində fiqhi həssaslıqla yenidən araşdırılmalıdır."
Ayətullah Əlidust, Qum hövzəsinin bir qrup alimi ilə birlikdə Ayətullah Cavadi Amulinin evini ziyarət edib və onunla fikir mübadiləsi aparıb.
Bu görüşdə Ayətullah Cavadi Amuli dini hövzələrin intellektual dünyasında Quranın mövqeyinin dirçəldilməsinin vacibliyini vurğulayaraq, "Qurana etinasızlıq" anlayışını izah edərək bildirib: Qurana etinasızlıq yalnız tilavətdən imtina etməklə məhdudlaşmır; Quranın elmi və rasional təfsirinə etinasızlıq bugünkü dini cəmiyyətin üzləşdiyi ən əhəmiyyətli problemlərdən biridir.
Böyük alimlərin elmi ənənəsinə istinad edən Amuli, mərhum Kuleyninin "əl-Kafi" əsərinə əsaslanaraq ağılı İslam mədəniyyətinin mərkəzi kimi xarakterizə edib və aşağıdakı məqamı vurğulayıb: Cəmiyyətin mədəni oxu ağıldır. İslam mədəniyyəti ağıl üzərində qurulub və rasionallıq olmadan dinin düzgün anlaşılması mümkün deyil. Bir çox böyük fəqih öz dərin düşüncələri ilə dinin strukturunu rasional anlaşma əsasında formalaşdırıblar; bu miras qorunmalıdır.
Bəzi hökmlər yarandıqları dövrün spesifik sosial məsələlərinə yönəlib; Mövzu dəyişdikdə, hökmün fiqhi baxımdan da yenidən araşdırılmasını tələb edir. Əqilə məsələsi ibtidai cəmiyyətin qəbilə quruluşunda kök salmış hökmlərdən biridir və bu gün müasir cəmiyyətdə ictihad əsaslı ciddiliklə araşdırılmalıdır.
Cavadi Amoli "həqiqi (səhih) hökmlər" və "xarici hökmlər" arasındakı fərqə diqqət çəkərək sözünə davam edib: Din mövzuların dəyişməsi ilə ziddiyyət təşkil etmir; əksinə, fəqihin vəzifəsi mövzunu düzgün başa düşmək və hökmləri cəmiyyətin faktiki şərtlərinə uyğun olaraq izah etməkdir.