İran kinosunun beynəlxalq miqyasda tanınan rejissoru Məcid Məcidi uşaq dünyasından tutmuş sosial mövzulara, mənəvi səyahətlərdən tutmuş epik tarixi hekayələrə qədər filmləri ilə həm ölkəsində, həm də dünyada böyük rəğbət qazanıb.
O, 1997-ci ildə çəkdiyi "Cənnət uşaqları" filmi ilə başlayan uğur səyahəti "Məhəmməd: Allahın Rəsulu" və "Günəş" kimi əhəmiyyətli əsərlərlə davam edib.
Məcid Məcidinin həyatı və sənətə ilk addımları
Məcid Məcidi 1959-cu ildə Tehranda anadan olub və İran kinosunun beynəlxalq səviyyədə tanınmış simalarından biridir. 14 yaşında teatra və aktyorluq səhnəsinə qədəm qoyan Məcidi gənc yaşlarından sənət aləminə meyl edib, 1979-cu ildə Tehranın Gözəl Sənətlər Fakültəsində təhsil almağa başlayıb, lakin ölkəsində baş verən mədəni inqilab səbəbindən təhsilini başa vura bilməyib. O, kino karyerasına dramaturq, aktyorluq və qısametrajlı film istehsalı ilə başlayıb. 1980-ci illərdə İslam dəyərləri ətrafında formalaşan sənət layihələrində fəal rol alıb.
"Cənnət Uşaqları" və beynəlxalq nailiyyətlər
1997-ci ildə çəkilmiş "Cənnət uşaqları" filmi Məcid Məcidinin ən tanınmış və bəyənilən əsəridir. Film maddi sıxıntı içində yaşayan, kiçik bacısının ayaqqabılarını tapmaqda çətinlik çəkən iki qardaşın incə hekayəsindən bəhs edir. Bu sadə, lakin dərin məzmunlu film 1998-ci ildə Akademiya Mükafatlarında Ən Yaxşı Xarici Film nominasiyasında namizəd oldu və dünyanın bir çox kinofestivallarında mükafatlar qazandı. Film ABŞ, Yaponiya, Fransa, Almaniya, Hindistan kimi ölkələrdə nümayiş etdirilib, hətta təhsil proqramlarının bir hissəsinə çevrilib. Tənqidçi Roger Ebert bunu "maarifləndirici və hərəkətli" kimi təsvir edib.
Məcid Məcidi 1997-ci ildə çəkdiyi “Cənnət uşaqları” filmi ilə əhəmiyyətli beynəlxalq təsir bağışlayıb. Film Kanadada keçirilən Monreal Dünya Film Festivalında Ən Yaxşı Film Mükafatını qazanıb və növbəti il Xarici Dildə Ən Yaxşı Film Oskarına namizəd olub.
İki il sonra o, Monrealda 1999-cu ildə çəkdiyi "Cənnətin rəngi" filmi ilə Asiya filmi üçün kassa rekordları qıraraq tənqidi rəğbət qazanıb.
2008-ci ildə o, Çin hökuməti tərəfindən 2008-ci il Pekin Olimpiya Oyunlarını təbliğ etmək üçün dəvət edilən beş dünya səviyyəli direktordan biri olub. Bu layihə çərçivəsində Məcid Məcidi “Rənglər uçur” qısametrajlı filmini çəkib. Film İtaliyadan Cüzeppe Tornatore, Fransadan Patris Lekonte, İngiltərədən Daril Qudriç və Honq-Konqdan Endryu Lau kimi görkəmli rejissorların əsərlərini üstələyən ən yaxşı tanıtım filmi seçilib.
Məcid Məcidinin digər görkəmli filmləri
Məcidinin filmləri insanlıq və təbiət, iman və cəmiyyət arasındakı əlaqəni dərindən araşdırır. Onun görkəmli əsərləri bunlardır:
Cənnətin Rəngi (1998): Səkkiz yaşlı kor tələbə Məhəmməd bir ildən sonra atası ilə birlikdə doğulduğu şəhərə, şimaldakı dağlıq kəndə qayıdır.
Məhəmmədin mehriban nənəsi və iki bacısı var, lakin atası Haşım onu sevmir. Haşimin arvadı vəfat edib və o, varlı bir ailəyə ərə getməyi planlaşdırır; onun kor oğlu bu plana maneə kimi görünür. Bu prosesdə Məhəmməd təbiətdə və varlıqda Allahı tapmaq üçün kəşf səyahətinə çıxır.
Yağış (2001): İranda əfqan miqrant işçilərin həyat şəraitini vurğulayan sosial dram.
Kənddən və Əfqanıstandan olan bir qrup işçi tikintidə işləyir. Lətif fəhlələrin xidmətlərinə və yeməklərinə cavabdeh olan kəndli fəhləsidir. Əfqan fəhlə yaralandıqdan sonra onun oğlu Rəhmət işə keçir.
Rəhmətin zəifliyi üzündən fəhlələrə xidmət göstərmək ona tapşırılır və Lətif asan işini itirir. Bu, Lətifi qəzəbləndirir, amma bir gün Rəhmətin əslində Baran adlı qız olduğunu anlayır və çarəsizlikdən kişilər arasında atasının yanında işləyir.
Lətif bu hadisədən sonra Barana kömək edir və onların sevgisi çiçəklənir. Lakin əfqan işçilərə iş qadağası aradan qaldırıldıqdan sonra Baran və ailəsi İranı həmişəlik tərk etmək qərarına gəlir.
Ağlayan Söyüd (2004): İnsan təbiətinin kövrəkliyi və dünyəvi axtarışlar haqqında düşünməyə vadar edən film.
Səkkiz yaşında görmə qabiliyyətini itirən Yusuf illər sonra xaricdə edilən əməliyyatla yenidən görmə qabiliyyətini bərpa edib. Əməliyyatdan əvvəl o, Allahla əhd bağladı; əməliyyat uğurlu olarsa, həyatını Allah yolunda yaşamağa və əvvəlki sadə həyatını bu yenilənən fürsətlə daha mənalı etməyə qərar verdi.
Lakin Yusifin gözləri açıldıqdan sonra maddi dünyanın cazibəsinə o qədər aludə oldu ki, Allaha verdiyi bu vədi unudub.
Sərçələrin nəğməsi (2007): Sosial dəyişikliklərin və insan münasibətlərinin daxili dərinliklərinə toxunan film.
Sadə, orta yaşlı Kərim heyvandarlıq fermasında işləyir. O, dəvəquşularına böyük məhəbbət bəsləyir və onlarla emosional və mənəvi bağ formalaşdırıb. Amma bir gün dəvəquşu fermadan qaçır. Kərim bir neçə gün onu axtarsa da tapa bilmir və buna görə də işdən çıxarılır.
Kərim ilk dəfə işləmək üçün şəhərə getməyə məcbur olur. O, motosikletlə sərnişin daşımaqla çörək qazanmağa başlayır. Orada bir çox hadisələrlə qarşılaşır, çoxlu təcrübələr qazanır və tədricən transformasiyaya uğrayır.
Məhəmməd: Allahın Rəsulu (2015): Dini kinoda Məhəmməd peyğəmbərin (s) həyatını epik üslubda təsvir edən əhəmiyyətli əsər.
Film müsəlmanların Şeybi Əbu Talibin mühasirəsini təsvir etməklə başlayır və sonra İslam Peyğəmbərinin doğumundan əvvəlki dövrə qayıdır. Daha sonra Əbuva kəndində Məhəmmədin anasının vəfatı və Sədiyyə kəndində Peyğəmbərin körpəlik və uşaqlıq illərini təsvir edir.
Peyğəmbərin Şama ilk səfəri və xristian rahibinin yaşadığı Bahira monastırına gəlişini təsvir etməklə yekunlaşır. Bəhirə Əbu Talibə sonuncu peyğəmbərin gəlişi ilə müjdə verən şəxsdir.
Ən son əsər: "Günəş" (2020). Məcid Məcidinin 2020-ci ildə çəkdiyi "Günəş" filmi sosial ədalətsizliyə və uşaqların yaşamaq uğrunda mübarizəsinə əsaslanan güclü dramdır. Film gənc aktyor Ruhullah Zamaniyə Berlin Film Festivalında "Ən yaxşı aktyor" mükafatını qazandırıb. Məcidi bu filmdə sosial problemləri insan duyğuları ilə təsvir etməklə İran kinosuna yeni nəfəs verdi.
Məcid Məcidinin bədii irsi və təsiri
Məcid Məcidi sosial və mənəvi mövzuları uğurla həll edən İran kinosunu bütün dünyada təmsil edən rejissordur. Onun filmləri təkcə İranı deyil, həm də ümumbəşəri insan vəziyyətini əks etdirir. Məcidinin povesti saf insanlıq, ümid və sevgi mövzularına əsaslanır və tamaşaçılara həm düşündürücü, həm də emosional təcrübələr təqdim edir. O, həm də kinoda mənəvi-estetik tarazlıqların qurulması ustalığı ilə tanınır.
“Cənnət uşaqları” filmi ilə tanınan, “Məhəmməd Rəsulallah” filminin rejissoru Məcid Məcidi
İran kinosunun beynəlxalq miqyasda tanınan rejissoru Məcid Məcidi uşaq dünyasından tutmuş sosial mövzulara, mənəvi səyahətlərdən tutmuş epik tarixi hekayələrə qədər filmləri ilə həm ölkəsində, həm də dünyada böyük rəğbət qazanıb.
O, 1997-ci ildə çəkdiyi "Cənnət uşaqları" filmi ilə başlayan uğur səyahəti "Məhəmməd: Allahın Rəsulu" və "Günəş" kimi əhəmiyyətli əsərlərlə davam edib.
Məcid Məcidinin həyatı və sənətə ilk addımları
Məcid Məcidi 1959-cu ildə Tehranda anadan olub və İran kinosunun beynəlxalq səviyyədə tanınmış simalarından biridir. 14 yaşında teatra və aktyorluq səhnəsinə qədəm qoyan Məcidi gənc yaşlarından sənət aləminə meyl edib, 1979-cu ildə Tehranın Gözəl Sənətlər Fakültəsində təhsil almağa başlayıb, lakin ölkəsində baş verən mədəni inqilab səbəbindən təhsilini başa vura bilməyib. O, kino karyerasına dramaturq, aktyorluq və qısametrajlı film istehsalı ilə başlayıb. 1980-ci illərdə İslam dəyərləri ətrafında formalaşan sənət layihələrində fəal rol alıb.
"Cənnət Uşaqları" və beynəlxalq nailiyyətlər
1997-ci ildə çəkilmiş "Cənnət uşaqları" filmi Məcid Məcidinin ən tanınmış və bəyənilən əsəridir. Film maddi sıxıntı içində yaşayan, kiçik bacısının ayaqqabılarını tapmaqda çətinlik çəkən iki qardaşın incə hekayəsindən bəhs edir. Bu sadə, lakin dərin məzmunlu film 1998-ci ildə Akademiya Mükafatlarında Ən Yaxşı Xarici Film nominasiyasında namizəd oldu və dünyanın bir çox kinofestivallarında mükafatlar qazandı. Film ABŞ, Yaponiya, Fransa, Almaniya, Hindistan kimi ölkələrdə nümayiş etdirilib, hətta təhsil proqramlarının bir hissəsinə çevrilib. Tənqidçi Roger Ebert bunu "maarifləndirici və hərəkətli" kimi təsvir edib.
Məcid Məcidi 1997-ci ildə çəkdiyi “Cənnət uşaqları” filmi ilə əhəmiyyətli beynəlxalq təsir bağışlayıb. Film Kanadada keçirilən Monreal Dünya Film Festivalında Ən Yaxşı Film Mükafatını qazanıb və növbəti il Xarici Dildə Ən Yaxşı Film Oskarına namizəd olub.
İki il sonra o, Monrealda 1999-cu ildə çəkdiyi "Cənnətin rəngi" filmi ilə Asiya filmi üçün kassa rekordları qıraraq tənqidi rəğbət qazanıb.
2008-ci ildə o, Çin hökuməti tərəfindən 2008-ci il Pekin Olimpiya Oyunlarını təbliğ etmək üçün dəvət edilən beş dünya səviyyəli direktordan biri olub. Bu layihə çərçivəsində Məcid Məcidi “Rənglər uçur” qısametrajlı filmini çəkib. Film İtaliyadan Cüzeppe Tornatore, Fransadan Patris Lekonte, İngiltərədən Daril Qudriç və Honq-Konqdan Endryu Lau kimi görkəmli rejissorların əsərlərini üstələyən ən yaxşı tanıtım filmi seçilib.
Məcid Məcidinin digər görkəmli filmləri
Məcidinin filmləri insanlıq və təbiət, iman və cəmiyyət arasındakı əlaqəni dərindən araşdırır. Onun görkəmli əsərləri bunlardır:
Cənnətin Rəngi (1998): Səkkiz yaşlı kor tələbə Məhəmməd bir ildən sonra atası ilə birlikdə doğulduğu şəhərə, şimaldakı dağlıq kəndə qayıdır.
Məhəmmədin mehriban nənəsi və iki bacısı var, lakin atası Haşım onu sevmir. Haşimin arvadı vəfat edib və o, varlı bir ailəyə ərə getməyi planlaşdırır; onun kor oğlu bu plana maneə kimi görünür. Bu prosesdə Məhəmməd təbiətdə və varlıqda Allahı tapmaq üçün kəşf səyahətinə çıxır.
Yağış (2001): İranda əfqan miqrant işçilərin həyat şəraitini vurğulayan sosial dram.
Kənddən və Əfqanıstandan olan bir qrup işçi tikintidə işləyir. Lətif fəhlələrin xidmətlərinə və yeməklərinə cavabdeh olan kəndli fəhləsidir. Əfqan fəhlə yaralandıqdan sonra onun oğlu Rəhmət işə keçir.
Rəhmətin zəifliyi üzündən fəhlələrə xidmət göstərmək ona tapşırılır və Lətif asan işini itirir. Bu, Lətifi qəzəbləndirir, amma bir gün Rəhmətin əslində Baran adlı qız olduğunu anlayır və çarəsizlikdən kişilər arasında atasının yanında işləyir.
Lətif bu hadisədən sonra Barana kömək edir və onların sevgisi çiçəklənir. Lakin əfqan işçilərə iş qadağası aradan qaldırıldıqdan sonra Baran və ailəsi İranı həmişəlik tərk etmək qərarına gəlir.
Ağlayan Söyüd (2004): İnsan təbiətinin kövrəkliyi və dünyəvi axtarışlar haqqında düşünməyə vadar edən film.
Səkkiz yaşında görmə qabiliyyətini itirən Yusuf illər sonra xaricdə edilən əməliyyatla yenidən görmə qabiliyyətini bərpa edib. Əməliyyatdan əvvəl o, Allahla əhd bağladı; əməliyyat uğurlu olarsa, həyatını Allah yolunda yaşamağa və əvvəlki sadə həyatını bu yenilənən fürsətlə daha mənalı etməyə qərar verdi.
Lakin Yusifin gözləri açıldıqdan sonra maddi dünyanın cazibəsinə o qədər aludə oldu ki, Allaha verdiyi bu vədi unudub.
Sərçələrin nəğməsi (2007): Sosial dəyişikliklərin və insan münasibətlərinin daxili dərinliklərinə toxunan film.
Sadə, orta yaşlı Kərim heyvandarlıq fermasında işləyir. O, dəvəquşularına böyük məhəbbət bəsləyir və onlarla emosional və mənəvi bağ formalaşdırıb. Amma bir gün dəvəquşu fermadan qaçır. Kərim bir neçə gün onu axtarsa da tapa bilmir və buna görə də işdən çıxarılır.
Kərim ilk dəfə işləmək üçün şəhərə getməyə məcbur olur. O, motosikletlə sərnişin daşımaqla çörək qazanmağa başlayır. Orada bir çox hadisələrlə qarşılaşır, çoxlu təcrübələr qazanır və tədricən transformasiyaya uğrayır.
Məhəmməd: Allahın Rəsulu (2015): Dini kinoda Məhəmməd peyğəmbərin (s) həyatını epik üslubda təsvir edən əhəmiyyətli əsər.
Film müsəlmanların Şeybi Əbu Talibin mühasirəsini təsvir etməklə başlayır və sonra İslam Peyğəmbərinin doğumundan əvvəlki dövrə qayıdır. Daha sonra Əbuva kəndində Məhəmmədin anasının vəfatı və Sədiyyə kəndində Peyğəmbərin körpəlik və uşaqlıq illərini təsvir edir.
Peyğəmbərin Şama ilk səfəri və xristian rahibinin yaşadığı Bahira monastırına gəlişini təsvir etməklə yekunlaşır. Bəhirə Əbu Talibə sonuncu peyğəmbərin gəlişi ilə müjdə verən şəxsdir.
Ən son əsər: "Günəş" (2020). Məcid Məcidinin 2020-ci ildə çəkdiyi "Günəş" filmi sosial ədalətsizliyə və uşaqların yaşamaq uğrunda mübarizəsinə əsaslanan güclü dramdır. Film gənc aktyor Ruhullah Zamaniyə Berlin Film Festivalında "Ən yaxşı aktyor" mükafatını qazandırıb. Məcidi bu filmdə sosial problemləri insan duyğuları ilə təsvir etməklə İran kinosuna yeni nəfəs verdi.
Məcid Məcidinin bədii irsi və təsiri
Məcid Məcidi sosial və mənəvi mövzuları uğurla həll edən İran kinosunu bütün dünyada təmsil edən rejissordur. Onun filmləri təkcə İranı deyil, həm də ümumbəşəri insan vəziyyətini əks etdirir. Məcidinin povesti saf insanlıq, ümid və sevgi mövzularına əsaslanır və tamaşaçılara həm düşündürücü, həm də emosional təcrübələr təqdim edir. O, həm də kinoda mənəvi-estetik tarazlıqların qurulması ustalığı ilə tanınır.