Amerikanın Stimson Mərkəzi Çinin Yəməndəki Ənsarullah hərəkatına münasibətini araşdırıb. Məlumata görə, Pekin Yəmən hücumlarının hədəfinə çevrilməkdən yayınaraq, ticarət maraqlarını qorumaq üçün dolayı yolla Ənsarullahla əməkdaşlıq edir.
Çinin Yəməndəki Ənsarullah hərəkatına yanaşması və Qırmızı dənizdəki dəniz təhlükəsizliyi siyasəti ABŞ-da yerləşən Stimson Mərkəzi tərəfindən təhlil edilib.
Hesabatda bildirilirdi ki, Pekin regiondakı təcavüzü birbaşa pisləmədən öz maraqlarını qoruyan balanslaşdırma aktı həyata keçirir.
Bildirilib ki, Çin Yəmənlə birbaşa diplomatik əlaqələr qurmadan qrupa bəzi texnologiya və hissələri təqdim edərək ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi dəniz təhlükəsizliyi səylərini çətinləşdirib.
Bu yardıma peyk görüntüləri və dron komponentləri də daxildir.
2024-cü ilin əvvəlində Çin dəniz təhlükəsizliyini vurğulayan bəyanatlar verərkən Ənsarullahı birbaşa qınamaqdan çəkindi. Həmin ilin fevralında o, bölgəyə dəniz donanmasının 46-cı hissəsini yerləşdirdi.
Ancaq bu inkişafdan qısa müddət əvvəl BMT-də husiləri pisləyən qətnaməni dəstəkləmədi.
Ticarət, balans və müdaxilə etməmə siyasəti
Çinin üç əsas məqsədi var: Qırmızı dənizdəki ticarət maraqlarını qorumaq, ABŞ-ın bölgədəki təsirini məhdudlaşdırmaq və Səudiyyə Ərəbistanı kimi regional aktorlarla əməkdaşlıq etmək.
Pekin öz milli maraqlarının mərkəzinə dəniz ticarətini qoyur. Avropa İttifaqı ilə Çin arasında ticarətin 60 faizindən çoxunun Süveyş kanalından keçməsi ilə bu keçidin təhlükəsizliyi Çin üçün kritik əhəmiyyət kəsb edir.
Məlumata görə, Çin bayrağı ilə üzən gəmilərin hücuma məruz qalmaması üçün İranla və ya birbaşa Ənsarullah rəsmiləri ilə əlaqə saxlayıb.
Bu gizli razılaşma sayəsində 2024-cü ilin əvvəlində Çinin Qırmızı dənizdəki dəniz nəqliyyatı əhəmiyyətli dərəcədə artdı. Eyni dövrdə ümumi dəniz nəqliyyatı yüzdə 85, Süveyş kanalı vasitəsilə isə 66 faiz azaldı.
Hətta 2025-ci ilin martında Qəzzada qısamüddətli atəşkəsin dağılması da Çin gəmilərinin bölgəyə qayıtmasına mane olmayıb. Çin bu dönəmi geosiyasi fürsətə çevirərək, iqtisadi cəhətdən qazanc əldə edib.
ABŞ ilə rəqabətdə yeni sərhəd
Çin Qırmızı dənizə təkcə dəniz ticarəti üçün deyil, həm də ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi beynəlxalq nizamı şübhə altına alan bir məkan kimi baxır.
Yəmənin Fələstinə dəstək üçün hücumları Pekinə ABŞ-ın bölgədəki təsirini şübhə altına almaq fürsəti yaradır.
Çinin Vaşinqtonla bağlı siyasəti üç prinsip üzərində qurulub: əməkdaşlıq, dəstək və birbaşa münaqişə yoxdur. Bu mövqe Çinə Qərb mərkəzli nizamı pozmaqla, zahirən neytral qalmağa imkan verir.
Çin Ənsarullahın hakimiyyətini rəsmən tanımasa da, onlara yaxın qalmaqla regional təsirini artırır. Ənsarullah isə öz növbəsində Çini imperializmə qarşı bir çəkici hesab edir və Pekindən onların nəzarət etdiyi bölgələrə sərmayə qoymasını gözləyir.
Ənsarullah rəsmisi Əli əl-Qahum bundan əvvəl Çin, Rusiya və BRİKS ölkələri ilə daha dərin əməkdaşlığa çağırmışdı.
Sakit Həmrəylik
Çinin Yəmən siyasətinin “gözlə-gör” yanaşmasından “sakit dəstək” mərhələsinə keçdiyi bildirilir.
Bu, iqtisadi maraqlardan, regional gərginliyi azaltmaqdan və ABŞ-ın təsirini tarazlaşdırmaqdan irəli gəlir.
Lakin İran və İsrail arasında gərginlik artarsa və Yəmən daha gözlənilməz olarsa, Pekinin balans siyasəti yeni sınaqla üzləşə bilər.
Amerika beyin mərkəzi: Çin Ənsarullahla sakitcə əməkdaşlıq edir
Amerikanın Stimson Mərkəzi Çinin Yəməndəki Ənsarullah hərəkatına münasibətini araşdırıb. Məlumata görə, Pekin Yəmən hücumlarının hədəfinə çevrilməkdən yayınaraq, ticarət maraqlarını qorumaq üçün dolayı yolla Ənsarullahla əməkdaşlıq edir.
Çinin Yəməndəki Ənsarullah hərəkatına yanaşması və Qırmızı dənizdəki dəniz təhlükəsizliyi siyasəti ABŞ-da yerləşən Stimson Mərkəzi tərəfindən təhlil edilib.
Hesabatda bildirilirdi ki, Pekin regiondakı təcavüzü birbaşa pisləmədən öz maraqlarını qoruyan balanslaşdırma aktı həyata keçirir.
Bildirilib ki, Çin Yəmənlə birbaşa diplomatik əlaqələr qurmadan qrupa bəzi texnologiya və hissələri təqdim edərək ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi dəniz təhlükəsizliyi səylərini çətinləşdirib.
Bu yardıma peyk görüntüləri və dron komponentləri də daxildir.
2024-cü ilin əvvəlində Çin dəniz təhlükəsizliyini vurğulayan bəyanatlar verərkən Ənsarullahı birbaşa qınamaqdan çəkindi. Həmin ilin fevralında o, bölgəyə dəniz donanmasının 46-cı hissəsini yerləşdirdi.
Ancaq bu inkişafdan qısa müddət əvvəl BMT-də husiləri pisləyən qətnaməni dəstəkləmədi.
Ticarət, balans və müdaxilə etməmə siyasəti
Çinin üç əsas məqsədi var: Qırmızı dənizdəki ticarət maraqlarını qorumaq, ABŞ-ın bölgədəki təsirini məhdudlaşdırmaq və Səudiyyə Ərəbistanı kimi regional aktorlarla əməkdaşlıq etmək.
Pekin öz milli maraqlarının mərkəzinə dəniz ticarətini qoyur. Avropa İttifaqı ilə Çin arasında ticarətin 60 faizindən çoxunun Süveyş kanalından keçməsi ilə bu keçidin təhlükəsizliyi Çin üçün kritik əhəmiyyət kəsb edir.
Məlumata görə, Çin bayrağı ilə üzən gəmilərin hücuma məruz qalmaması üçün İranla və ya birbaşa Ənsarullah rəsmiləri ilə əlaqə saxlayıb.
Bu gizli razılaşma sayəsində 2024-cü ilin əvvəlində Çinin Qırmızı dənizdəki dəniz nəqliyyatı əhəmiyyətli dərəcədə artdı. Eyni dövrdə ümumi dəniz nəqliyyatı yüzdə 85, Süveyş kanalı vasitəsilə isə 66 faiz azaldı.
Hətta 2025-ci ilin martında Qəzzada qısamüddətli atəşkəsin dağılması da Çin gəmilərinin bölgəyə qayıtmasına mane olmayıb. Çin bu dönəmi geosiyasi fürsətə çevirərək, iqtisadi cəhətdən qazanc əldə edib.
ABŞ ilə rəqabətdə yeni sərhəd
Çin Qırmızı dənizə təkcə dəniz ticarəti üçün deyil, həm də ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi beynəlxalq nizamı şübhə altına alan bir məkan kimi baxır.
Yəmənin Fələstinə dəstək üçün hücumları Pekinə ABŞ-ın bölgədəki təsirini şübhə altına almaq fürsəti yaradır.
Çinin Vaşinqtonla bağlı siyasəti üç prinsip üzərində qurulub: əməkdaşlıq, dəstək və birbaşa münaqişə yoxdur. Bu mövqe Çinə Qərb mərkəzli nizamı pozmaqla, zahirən neytral qalmağa imkan verir.
Çin Ənsarullahın hakimiyyətini rəsmən tanımasa da, onlara yaxın qalmaqla regional təsirini artırır. Ənsarullah isə öz növbəsində Çini imperializmə qarşı bir çəkici hesab edir və Pekindən onların nəzarət etdiyi bölgələrə sərmayə qoymasını gözləyir.
Ənsarullah rəsmisi Əli əl-Qahum bundan əvvəl Çin, Rusiya və BRİKS ölkələri ilə daha dərin əməkdaşlığa çağırmışdı.
Sakit Həmrəylik
Çinin Yəmən siyasətinin “gözlə-gör” yanaşmasından “sakit dəstək” mərhələsinə keçdiyi bildirilir.
Bu, iqtisadi maraqlardan, regional gərginliyi azaltmaqdan və ABŞ-ın təsirini tarazlaşdırmaqdan irəli gəlir.
Lakin İran və İsrail arasında gərginlik artarsa və Yəmən daha gözlənilməz olarsa, Pekinin balans siyasəti yeni sınaqla üzləşə bilər.